National Science Day 2025 : జాతీయ సైన్స్ దినోత్సవం.. సీవీ రామన్ సేవలకు అంకితం..

National Science Day 2025

భారతదేశంలో జాతీయ సైన్స్ దినోత్సవం భౌతిక శాస్త్ర వేత్త సి.వి. రామన్ సేవలకు అంకితం. ఈ రోజు మన దైనందిన జీవితంలో సైన్స్ ప్రాముఖ్యతను హైలైట్ చేస్తుంది. దేశవ్యాప్తంగా జరిగే కార్యక్రమాలు, కార్యకలాపాలు సైన్స్‌ను అందరికీ అందుబాటులోకి తీసుకురావడానికి దోహదపడతాయి.

జాతీయ సైన్స్ దినోత్సవాన్ని ఇలా జరుపుకోవాలి.. 

జాతీయ సైన్స్ దినోత్సవాన్ని జరుపుకోవడానికి సైన్స్ ఫెయిర్ నిర్వహించడం ఒక అద్భుతమైన మార్గాన్ని అందిస్తుంది. సృజనాత్మక ప్రాజెక్టులను ప్రదర్శించడానికి విద్యార్థులు, ఉపాధ్యాయులు, జిజ్ఞాసగల మనస్సులను సేకరించండి.

స్థానిక శాస్త్రవేత్తలు లేదా ప్రొఫెసర్లను వారి పరిశోధన గురించి మాట్లాడటానికి ఆహ్వానించండి. బహిరంగ ఉపన్యాసాలు అన్ని వయసుల ప్రేక్షకులను ఆకట్టుకోగలవు. అంశాలు అంతరిక్ష పరిశోధన నుండి రోజువారీ సైన్స్ వరకు ఉంటాయి. ఈ చర్చలు భవిష్యత్ శాస్త్రవేత్తలలో ఉత్సుకతను రేకెత్తించగలవు ఇంకా స్ఫూర్తినిస్తాయి.

హ్యాండ్స్-ఆన్ వర్క్‌షాప్‌లను నిర్వహించండి

హ్యాండ్-ఆన్ వర్క్‌షాప్‌లు నేర్చుకోవడానికి ఇంటరాక్టివ్ మార్గాన్ని అందిస్తాయి. సైన్స్ క్విజ్ వినోదాన్ని అందిస్తూనే మనస్సులను సవాలు చేయగలదు. సైన్స్ క్విజ్‌లను పాఠశాలలు, కమ్యూనిటీ సెంటర్లు లేదా ఆన్‌లైన్‌లో కూడా నిర్వహించవచ్చు. కళా ప్రాజెక్టుల ద్వారా సృజనాత్మకతను సైన్స్‌తో మిళితం చేయవచ్చు.

జాతీయ సైన్స్ దినోత్సవం భారతీయ శాస్త్రవేత్తల సహకారాన్ని గౌరవిస్తుంది. ఇది తదుపరి తరం ఆవిష్కర్తలకు స్ఫూర్తినిచ్చే రోజు. జాతీయ సైన్స్ దినోత్సవం శాస్త్రీయ విజయాలు, కొనసాగుతున్న పరిశోధనల గురించి అవగాహనను ప్రోత్సహిస్తుంది. ప్రభుత్వ సంస్థలు, శాస్త్రీయ సంస్థలు తమ పనిని ప్రదర్శించడానికి వివిధ కార్యకలాపాలను నిర్వహిస్తాయి. ఈ దినోత్సవం వాస్తవ ప్రపంచ సమస్యలను పరిష్కరించడంలో, మానవ సంక్షేమాన్ని మెరుగుపరచడంలో సైన్స్ పాత్రను నొక్కి చెబుతుంది.  

1986లో, నేషనల్ కౌన్సిల్ ఫర్ సైన్స్ అండ్ టెక్నాలజీ కమ్యూనికేషన్ (ఎన్సీఎస్టీసీ) భారత ప్రభుత్వాన్ని ఫిబ్రవరి 28ని జాతీయ సైన్స్ దినోత్సవంగా ప్రకటించాలని కోరింది. దీనిని అప్పటి భారత ప్రభుత్వం అంగీకరించి 1986లో ఆ రోజును జాతీయ సైన్స్ దినోత్సవంగా ప్రకటించింది. మొదటి జాతీయ సైన్స్ దినోత్సవాన్ని ఫిబ్రవరి 28, 1987న జరుపుకున్నారు.

ప్రముఖ భౌతిక శాస్త్రవేత్త కోల్‌కతాలోని ఇండియన్ అసోసియేషన్ ఫర్ ది కల్టివేషన్ ఆఫ్ సైన్స్ ప్రయోగశాలలో పనిచేస్తున్నప్పుడు కనుగొన్న స్పెక్ట్రోస్కోపీలో ఒక దృగ్విషయం. ఆయన సైన్స్‌కు చేసిన సేవలకు ఈ రోజును అంకితం చేస్తారు. 1928లో రామన్, ఒక పదార్థం గుండా కాంతి ఎలా వెదజల్లుతుందో వెల్లడించాడు. రామన్​ ఎఫెక్ట్​‌ను కనుగొన్నది ఈయనే. 1928 ఫిబ్రవరి 28న ఆయన ఈ 'రామన్ ఎఫెక్ట్​'ను ఆవిష్కరించారు. ఈ ఆవిష్కరణ పరమాణు స్పెక్ట్రోస్కోపీని అభివృద్ధి చేసింది. పరమాణు నిర్మాణాలు, పరస్పర చర్యల అధ్యయనంలో ఇది సహాయపడింది. ఇది క్యాన్సర్ గుర్తింపు, పదార్థ విశ్లేషణతో సహా రసాయన శాస్త్రం, భౌతిక శాస్త్రం, వైద్యంలో అనువర్తనాలను కలిగి ఉంది.

భౌతికశాస్త్రంలో రామన్ చేసిన విశేష కృషికి 1930లో ఆయనకు నోబెల్ బహుమతి కూడా లభించింది. అప్పటి వరకూ వైజ్ఞానిక ఆవిష్కరణల్లో భారతీయులకు నోబెల్ రావడం అనేది గగనం. అలాంటిది సీవీ రామన్ ఆ ఘనత సాధించి సరికొత్త చరిత్రను లిఖించారు. అంతేకాకుండా ఈ విభాగంలో నోబెల్ అందుకున్న మొట్టమొదటి ఆసియా వాసిగా రికార్డు సృష్టించారు.

ఈ నేపథ్యంలో భౌతిక శాస్త్రంలో రామన్ అపార సేవలకు గుర్తింపుగా ఆయన గౌరవార్థం రామన్ ఎఫెక్ట్​ను కనుగొన్న రోజును 'నేషనల్ సైన్స్​ డే'గా భారత ప్రభుత్వం 1987లో ప్రకటించింది. అప్పటి నుంచీ ఇప్పటి వరకూ ప్రతి ఏటా మనం ఈ దినోత్సవాన్ని జరుపుకొంటున్నాం.