గుండెతోపాటు మన శరీరంలో ముఖ్యంగా కాపాడుకోవాల్సిన అవయవం కాలేయం. జీర్ణక్రియలో ముఖ్య పాత్ర పోషించే ఈ అవయవాన్ని ఎంతో జాగ్రత్తగా రక్షించుకోవాలి. లేకుంటే ప్రాణాల మీదకు వచ్చే అవకాశం కూడా ఉంది. సరైన ఆహారం తీసుకోకపోవడం, తరచూ బయట తినడం, అతిగా తినడం, నూనెతో చేసిన పదార్థాలను అధికంగా తినడం, మద్యం అలవాటు ఇలా చాలా కారణాల వల్ల లివర్ పాడయ్యే అవకాశాలు ఎక్కువ.
లివర్ డ్యామేజ్ అయితే అనేక రకాల ఆరోగ్య సమస్యలు తలెత్తుతాయి. కొన్ని జాగ్రత్తలు పాటిస్తే లివర్ పాడవకుండా మనం రక్షించుకోవచ్చు. అవేంటో చూద్దాం. రాత్రి పూట త్వరగా పడుకుని ఉదయాన త్వరగా నిద్రలేవాలి. ఇలా చేస్తే లివర్ డ్యామేజ్ కాకుండా చూసుకోవ‌చ్చు. ఉదయం నిద్ర లేచిన తర్వాత కాలకృత్యాలు తప్పనిసరిగా తీర్చుకోవాలి. లేదంటే లివర్‌లో వ్యర్థాలు పెరిగిపోతాయి.
అంతేకాకుండా ఉదయం అల్పాహారం తీసుకోవడం అసలు మానేయకూడదు. లేదంటే లివర్ పైన ఒత్తిడి పెరుగుతుంది. ఆహారం ఎక్కువగా తీసుకోవడం వలన జీర్ణక్రియ మందగిస్తుంది. జీర్ణం కావడానికి ఎక్కువ సమయం పట్టడమే కాకుండా లివర్‌పై అధిక భారం పడుతుంది. కొద్దికొద్దిగా అప్పుడప్పుడూ ఆహారం తీసుకుంటే మంచిది. వైద్యుల సలహా లేకుండా మనకిష్టమొచ్చినట్లు మందులు వాడినా లివర్ చెడిపోతుంది.
డాక్టర్‌లు సూచించిన మోతాదులలో మాత్రమే మందులు వాడాలి. కలుషితమైన నూనెతో చేసిన ఆహారాన్ని తిన్నాకూడా కాలేయం దెబ్బతినే అవకాశం ఉంది. రిఫైన్డ్ ఆయిల్ వాడటం శ్రేయస్కరం. మద్యానికి బానిసైన వారిలో కూడా చాలా మందికి లివర్ పాడైపోతుంది. సాధ్యమైనంత వరకూ మద్యానికి దూరంగా ఉండటమే మంచిది. ఆహారాన్ని బాగా ఉడికించి తినాలి. పచ్చిపచ్చిగా ఉన్న ఆహారాన్ని తీసుకుంటే అది జీర్ణమవదు లివర్‌పై భారం పడుతుంది.