ఇరాన్ ఇజ్రాయెల్ కాల్పుల విరమణ మధ్యప్రాచ్యంలో శాంతిని నెలకొల్పాలనే ఆశలను రేకెత్తించి ఉండవచ్చు, కానీ ఈ కాలంలో ప్రపంచం ముందు ఇరాన్ తన సైనిక శక్తిని ప్రదర్శించడం చాలా ప్రమాదకరమైనది. ఇజ్రాయెల్‌పై ఇరాన్ ఆపరేషన్ ట్రూ ప్రామిస్-3 అనే ప్రచారంలో ఉపయోగించిన అత్యాధునిక ఆయుధాలు, అత్యంత గైడెడ్ క్షిపణులు ప్రపంచ ఆంక్షలు ఈ షియా దేశానికి ఎటువంటి తేడాను కలిగించలేదని, ఐక్యరాజ్యసమితి దాని సైనిక భాగస్వామ్యాలను ఆపడంలో విఫలమయ్యాయని స్పష్టం చేశాయి. ఇరాన్ ఇస్లామిక్ రివల్యూషనరీ గార్డ్ కార్ప్స్ ఇజ్రాయెల్, అమెరికన్ స్థావరాలను లక్ష్యంగా చేసుకున్న బలం మధ్యప్రాచ్యంలోని ఇతర దేశాలలో భయాందోళనలను పెంచింది.
ఇజ్రాయెల్ రక్షణ వ్యవస్థ యొక్క బలాన్ని ప్రపంచం మొత్తం గుర్తించింది. ఐరన్ డోమ్ ఇజ్రాయెల్ యొక్క అత్యంత ప్రసిద్ధ రక్షణ వ్యవస్థ, దీనిని ప్రయత్నించి విజయవంతంగా పరిగణించారు. నాలుగు కిలోమీటర్ల నుండి డెబ్బై కిలోమీటర్ల దూరం నుండి ప్రయోగించిన స్వల్ప-శ్రేణి రాకెట్లు, షెల్లు మరియు మోర్టార్లను కాల్చివేయడానికి ఇది రూపొందించబడింది. ఐరన్ డోమ్ క్షిపణి రక్షణ వ్యవస్థ రాడార్ ఉపయోగించి ఇన్‌కమింగ్ రాకెట్‌లను గుర్తించి ట్రాక్ చేస్తుంది. ఏ రాకెట్లు జనాభా ఉన్న ప్రాంతాలపై పడవచ్చో నిర్ణయిస్తుంది. ఇరాన్ ఇజ్రాయెల్ పైన 450కి పైగా క్షిపణులను, 1000 డ్రోన్లను ప్రయోగించింది. అనేక క్షిపణులు నివాస ప్రాంతాలలో పడ్డాయి. ఇజ్రాయెల్ భారీ నష్టాలను చవిచూసింది.
హైఫా ఇజ్రాయెల్ యొక్క మూడవ అతిపెద్ద నగరం, ఇది ఆర్థిక దృక్కోణం నుండి కూడా చాలా ముఖ్యమైనది. మైక్రోసాఫ్ట్, గూగుల్, ఇంటెల్ వంటి హైటెక్ కంపెనీల కార్యాలయాలు హైఫాలో ఉన్నాయి. హైఫా ఇజ్రాయెల్ యొక్క అతిపెద్ద చమురు శుద్ధి కర్మాగారాన్ని కలిగి ఉంది. ఈ శుద్ధి కర్మాగారంపై దాడి చేయడం ద్వారా, ఇరాన్ ఇజ్రాయెల్ భద్రతా వ్యవస్థలోకి చొచ్చుకుపోవడంలో గొప్ప విజయాన్ని సాధించింది. హైఫా, టెల్ అవీవ్ వంటి నగరాలు జనసాంద్రతతో నిండి ఉన్నాయి. ఇజ్రాయెల్ ఆర్థిక వ్యవస్థకు వెన్నెముకగా పరిగణించబడతాయి. ఇరాన్ క్షిపణులు ఈ రెండు నగరాలపై పడ్డాయి. ఇరాన్ క్షిపణులు ఇజ్రాయెల్ కంపెనీలు రాఫెల్ అడ్వాన్స్‌డ్ డిఫెన్స్ సిస్టమ్స్, ఇజ్రాయెల్ ఏరోస్పేస్ ఇండస్ట్రీస్ US సహకారంతో ఐరన్ డోమ్‌ను అభివృద్ధి చేశాయి. 2011 నుండి ఇజ్రాయెల్‌ను రక్షిస్తున్న ఈ వ్యవస్థను చొచ్చుకుపోవడం ద్వారా, ఏ భద్రతా వ్యవస్థ కూడా ఫుల్‌ప్రూఫ్ కాదని ఇరాన్ చూపించింది.
ఇరాన్-ఇజ్రాయెల్ వివాదంలో అధునాతన క్షిపణులను ఉపయోగించడం ద్వారా, ప్రపంచం ఇకపై తన సైనిక సామర్థ్యాలను తక్కువ అంచనా వేసే తప్పు చేయలేదని ఇరాన్ చూపించింది. ఇరాన్ క్షిపణి సాంకేతికత కొనుగోలుపై ఐక్యరాజ్యసమితి ఆంక్షలు, క్షిపణి అభివృద్ధిలో పాల్గొన్న సంస్థలపై ఆంక్షలు ఇరాన్‌పై ఎటువంటి ప్రభావం చూపలేదు. ప్రస్తుతం, ఇరాన్ మధ్యప్రాచ్యంలో అతిపెద్ద, అత్యంత వైవిధ్యమైన క్షిపణి ఆయుధాగారాన్ని కలిగి ఉంది. దాని వద్ద వేలాది బాలిస్టిక్- క్రూయిజ్ క్షిపణులు ఉన్నాయి, ఇవి ఇజ్రాయెల్- ఆగ్నేయ ఐరోపాపై దాడి చేయగలవు.
డ్రోన్లు, క్షిపణులు, ల్యాండ్‌మైన్‌లతో ఎర్ర సముద్రం మరియు పెర్షియన్ గల్ఫ్‌లోని నౌకలు, ఓడరేవులపై దాడి చేయడం ద్వారా ప్రపంచ చమురు ప్రపంచంలోని ప్రధాన మార్గాన్ని అంతరాయం కలిగించే ఇరాన్ సామర్థ్యాన్ని తేలికగా తీసుకోలేమని ఇది స్పష్టం చేసింది. ఇరాన్ బాలిస్టిక్ క్షిపణులకు ఇరాక్, బహ్రెయిన్, ఖతార్, యునైటెడ్ అరబ్ ఎమిరేట్స్, సౌదీ అరేబియా, కువైట్, జోర్డాన్, సిరియాలో యుఎస్ సైనిక స్థావరాలు ఉన్నాయి. ఖతార్‌లోని అల్-ఉదీద్ యుఎస్ సైనిక వైమానిక స్థావరంపై శక్తివంతమైన, విధ్వంసక దాడిని ప్రారంభించడం ద్వారా ఇరాన్ తన సైనిక సామర్థ్యాలు ఎంత బలంగా ఉన్నాయో అమెరికాకు సందేశం పంపింది. ఈ స్థావరం యుఎస్ వైమానిక దళానికి ప్రధాన కార్యాలయం. ఇది ఇక్కడి నుండి పశ్చిమ ఆసియాపై నిఘా ఉంచుతుంది.
ఇరాన్ యొక్క అనేక క్షిపణులు సహజంగా అణు పేలోడ్‌లను మోసుకెళ్లగల సామర్థ్యాన్ని కలిగి ఉంటాయి, ఇది అంతర్జాతీయంగా ఆందోళన కలిగించే విషయం. ఇరాన్ యెమెన్‌కు చెందిన హౌతీ తిరుగుబాటుదారుల వంటి ప్రాక్సీలకు క్షిపణులను బదిలీ చేసింది, వారు సౌదీ అరేబియా, యునైటెడ్ అరబ్ ఎమిరేట్స్‌లోని పౌర లక్ష్యాలపై దాడి చేయడానికి, ఎర్ర సముద్రం గుండా వెళుతున్న వాణిజ్య నౌకలను వేధించడానికి వాటిని ఉపయోగించారు. ఇరాన్ 2015లో బహిరంగంగా అంగీకరించింది, రెండు వేల కిలోమీటర్ల పరిధి కలిగిన అత్యాధునిక క్షిపణులను కలిగి ఉందని. ఇరాన్ ఫట్టా-1ని హైపర్‌సోనిక్ క్షిపణిగా అభివర్ణించింది. ఇరాన్ వద్ద ఖేబర్ షకాన్ అనే బహుళ-వార్‌హెడ్ బాలిస్టిక్ క్షిపణి ఉంది. ఖేబర్ షకాన్ ఇరాన్ యొక్క అత్యంత అధునాతన దీర్ఘ-శ్రేణి క్షిపణి సాంకేతికతలలో ఒకటి. ఈ క్షిపణి పశ్చిమ ఇరాన్ నుండి ఇజ్రాయెల్‌ను చేరుకోగలదు. ఇది పెరిగిన ఖచ్చితత్వం కోసం ఉపగ్రహ-గైడెడ్ వ్యవస్థను, యుక్తి చేయగల వార్‌హెడ్‌ను ఉపయోగించగలదు.
1979లో ఇరాన్ విప్లవం తర్వాత, అమెరికా ఇరాన్‌పై వివిధ ఆర్థిక, వాణిజ్య, శాస్త్రీయ, సైనిక ఆంక్షలను విధించింది. ఈ ఆంక్షలు ఇరాన్ ఆర్థిక వ్యవస్థపై తీవ్ర ప్రభావాన్ని చూపాయి. 1979 ఇరాన్ విప్లవం నుండి, ముస్లిం ప్రపంచం ఇరాన్‌తో సంబంధాలను దెబ్బతీసింది. మొదటి గల్ఫ్ యుద్ధం నుండి సున్నీ-షియా విభజన వరకు, టెహ్రాన్- దాని గల్ఫ్ పొరుగువారి మధ్య ప్రాథమిక తేడాలు ఉన్నాయి. 1984లో అంతర్జాతీయ ఉగ్రవాద కార్యకలాపాలకు మద్దతు ఇచ్చినందుకు ఇరాన్‌ను ఉగ్రవాదానికి స్పాన్సర్ చేసే రాష్ట్రంగా US స్టేట్ డిపార్ట్‌మెంట్ ప్రకటించింది. ఈ ప్రకటనతో పాటు దానిపై విస్తృతమైన US ఆంక్షలు విధించబడ్డాయి. 2008లో ఐక్యరాజ్యసమితి భద్రతా మండలి తీర్మానం 1803ని ఆమోదించింది. ఇది ఇరాన్‌పై అణు సంబంధిత ఆంక్షలను విస్తరించింది. 2013లో ఇరాన్ స్వేచ్ఛ- వ్యాప్తి నిరోధక చట్టం ప్రకారం ఇరాన్‌లో వ్యాపారం చేస్తున్న కంపెనీలపై ఆంక్షల ముప్పును US కాంగ్రెస్ మరింత పెంచింది. సుమారు రెండున్నర దశాబ్దాల క్రితం, ఇరాన్ చట్టవిరుద్ధంగా ఆరు సోవియట్ నిర్మిత వైమానిక-ప్రయోగ క్రూయిజ్ క్షిపణులను కొనుగోలు చేసింది, దీని పరిధి రెండున్నర వేల కిలోమీటర్ల వరకు ఉంటుందని చెప్పబడింది. ఇప్పుడు ఇరాన్ చాలా ముందుకు వెళ్ళింది. ప్రపంచం కూడా దీని గురించి ఆందోళన చెందుతోంది.
- డాక్టర్ బ్రహ్మ్‌దీప్ అలూన్
