వినాయక నిమజ్జనం నిర్వహించడానికి కొన్ని ప్రధాన కారణాలు ఉన్నాయి. వినాయకుడి విగ్రహాన్ని మట్టితో తయారు చేస్తారు. నిమజ్జనం ద్వారా, విగ్రహం మళ్లీ నీటిలో కలిసిపోయి, ఆ మట్టి ప్రకృతిలో భాగమవుతుంది. ఇది సృష్టి, లయ, పునర్జన్మ అనే జీవిత చక్రానికి ప్రతీక. ధూళితో సృష్టించబడినది ధూళిలోనే కలుస్తుంది అనే జీవిత సత్యాన్ని ఇది సూచిస్తుంది.
అలాగే భక్తులు పది రోజుల పాటు వినాయకుడిని తమ ఇళ్లలో లేదా పందిరిలో అతిథిగా భావించి పూజిస్తారు. ఉత్సవాల చివరలో, ఆతిథ్యం పూర్తయిన తర్వాత ఆయనకు భక్తి శ్రద్ధలతో వీడ్కోలు పలికి, మళ్లీ వచ్చే ఏడాది తిరిగి రావాలని కోరుకుంటారు. నిమజ్జనంలో భాగంగా దేవతామూర్తిలోని దైవశక్తి మూర్తి నుండి బయటకు వచ్చి, నీటిలో కలుస్తుందని విశ్వసిస్తారు. ఇది పది రోజుల పాటు ఇంట్లో నిలిచి ఉన్న శక్తిని తిరిగి ప్రకృతిలోకి విడిచిపెట్టే ప్రక్రియ.
సంప్రదాయబద్ధంగా మట్టి విగ్రహాలను మాత్రమే నిమజ్జనం చేస్తారు. దీనివల్ల నీరు, పర్యావరణం కలుషితం కాకుండా ఉంటుంది. ఈవిధంగా గణేష్ నిమజ్జనం అనేది కేవలం ఒక సంప్రదాయం మాత్రమే కాదు, ఆధ్యాత్మిక, శాస్త్రీయ, పర్యావరణ ప్రాముఖ్యతలతో కూడిన ఒక ఆచరణ. ఇది దేవుడితో మన సంబంధాన్ని, ప్రకృతితో మన అనుబంధాన్ని కూడా గుర్తు చేస్తుంది.