వరలక్ష్మి వ్రతం వివాహిత స్త్రీలు తమ కుటుంబ శ్రేయస్సు, భర్త, పిల్లల దీర్ఘాయుష్షు, సిరిసంపదల కోసం జరుపుకునే ఒక ముఖ్యమైన పండుగ. ఇది శ్రావణ మాసంలో పౌర్ణమికి ముందు వచ్చే శుక్రవారం నాడు జరుపుకుంటారు. 2025 సంవత్సరంలో వరలక్ష్మీ వ్రతం ఆగస్టు 8, శుక్రవారం నాడు వస్తోంది.
వరలక్ష్మి వ్రతం ఎలా చేయాలి - పూజా విధానం:
శుభ్రత, అలంకరణ:
వరలక్ష్మి వ్రతం రోజున ఉదయాన్నే నిద్రలేచి తలస్నానం చేయాలి.
ఇంటిని, పూజా మందిరాన్ని శుభ్రం చేసి, గంగాజలంతో శుద్ధి చేయాలి.
ముగ్గులు వేసి, ఇంటి గుమ్మాన్ని మామిడి తోరణాలు, పూలతో అలంకరించాలి.
పూజ చేసేవారు బంగారు, ఆకుపచ్చ, గులాబీ రంగుల వంటి శుభప్రదమైన కొత్త వస్త్రాలు ధరించాలి.
మండప ఏర్పాటు, కలశ స్థాపన:
పూజ గదిలో ఒక మండపాన్ని ఏర్పాటుచేయాలి.
మండపం పైన బియ్యపు పిండితో ముగ్గు వేసి, దానిపై అమ్మవారి ప్రతిమ లేదా పటాన్ని ఉంచాలి.
ఒక శుభ్రమైన కలశం (కుండ) లో కొద్దిగా బియ్యం, పసుపు, కుంకుమ, నాణేలు, పువ్వులు, మామిడి ఆకులు వేయాలి.
కలశం పైన కొబ్బరికాయను ఉంచాలి. కొబ్బరికాయకు పసుపు, కుంకుమ రాసి, కొత్త వస్త్రాన్ని చుట్టి, దానిని కలశం పైన ఉంచాలి. ఈ కలశాన్ని అమ్మవారి ప్రతిమ ముందు ఉంచాలి.
పూజా సామగ్రి:
పసుపు, కుంకుమ, గంధం, విడిపూలు, పూల మాలలు, తమలపాకులు, వక్కలు, ఖర్జూరాలు, అగర్బత్తి, కర్పూరం, చిల్లర పైసలు, తెల్ల టవల్, బ్లౌజ్ పీసులు, మామిడి ఆకులు, అరటిపండ్లు, ఇతర రకాల పండ్లు.
అమ్మవారి ఫోటో లేదా విగ్రహం, కలశం, కొబ్బరి కాయలు.
తెల్ల దారం లేదా పసుపు రాసిన కంకణం (తోరం).
అమ్మవారికి సమర్పించడానికి రకరకాల నైవేద్యాలు (పులిహోర, పాయసం, శనగలు, చలిమిడి, వడపప్పు, బూరెలు మొదలైనవి).
దీపపు కుందులు, ఒత్తులు, నెయ్యి.
బియ్యం (సుమారు 2 కిలోలు).
కొద్దిగా పంచామృతం లేదా పాలు.
తోరం తయారీ:
తెల్లటి దారాన్ని ఐదు లేదా తొమ్మిది పోగులు తీసుకుని దానికి పసుపు రాయాలి.
ఆ దారానికి ఐదు లేదా తొమ్మిది పువ్వులు కట్టి ముడులు వేయాలి.
ఈ తోరాలను పూజా పీఠం వద్ద ఉంచి, పసుపు, కుంకుమ, అక్షతలతో పూజించాలి.
పూజ ప్రారంభం:
గణపతి పూజ: ముందుగా విఘ్నేశ్వరుడిని పూజించాలి. తమలపాకులో పసుపుతో గౌరీదేవిని (చిన్న పసుపు ముద్ద) చేసుకుని పూజ చేయాలి. ఇది పూజ నిర్విఘ్నంగా సాగడానికి.
కలశ పూజ: కలశానికి పూజ చేయాలి.
వరలక్ష్మీదేవి పూజ (షోడశోపచార పూజ): ధ్యానం, ఆవాహనం, ఆసనం, పాద్యం, అర్ఘ్యం, ఆచమనీయం, స్నానం, వస్త్రం, యజ్ఞోపవీతం, గంధం, పుష్పం, ఆభరణం మొదలైన శ్లోకాలు చదువుకుంటూ అమ్మవారికి పూజ చేయాలి. అంగపూజ కూడా చేయాలి.
తోర పూజ: తయారుచేసుకున్న తోరాలకు పూజ చేయాలి.
వరలక్ష్మీ వ్రత కథ పఠనం:
పూజ మధ్యలో లేదా చివరలో వరలక్ష్మీ వ్రత కథను చదవడం లేదా వినడం చాలా ముఖ్యం. ఇది వ్రత ప్రాముఖ్యతను తెలుపుతుంది.
నైవేద్యం, మంగళహారతి:
ముందుగా సిద్ధం చేసుకున్న నైవేద్య పదార్థాలను అమ్మవారికి భక్తిశ్రద్ధలతో సమర్పించాలి.
పూజ పూర్తయిన తర్వాత మంగళహారతి ఇవ్వాలి.
వాయనం, తీర్థప్రసాదాలు:
పూజ తర్వాత ముత్తైదువులకు పసుపు, కుంకుమ, పండ్లు, శనగలతో తాంబూలం ఇచ్చి వాయనం ఇవ్వాలి. వారికి మహాలక్ష్మి స్వరూపంగా భావించి వాయనం ఇవ్వాలి.
ప్రసాదాలను ఇంటికి వచ్చిన వారందరికీ పంచాలి.
పూజ చేసినవారు కూడా తీర్థప్రసాదాలు తీసుకోవాలి. అమ్మవారికి పెట్టిన నైవేద్యాన్ని తినేయాలి.
ముఖ్యమైన నియమాలు:
వరలక్ష్మి వ్రతం రోజున ఉపవాసం ఉండటం మంచిది.
నిశ్చలమైన భక్తి, ఏకాగ్ర చిత్తం ముఖ్యం. ఎటువంటి నిష్ఠలు, మడులు అవసరం లేదని చెబుతారు.
అశౌచం, రజస్వలా కాలంలో ఈ వ్రతం చేయకూడదు.
వరలక్ష్మి వ్రతం సౌభాగ్యాన్ని, ఐశ్వర్యాన్ని, సకల శుభాలను ప్రసాదిస్తుందని నమ్ముతారు.
ఈ పూజ విధానం ప్రాంతాన్ని బట్టి, కుటుంబ ఆచారాలను బట్టి కొద్దిగా మారవచ్చు. ఒక పండితుడిని సంప్రదించి లేదా పూజా పుస్తకాలను అనుసరించి పూజ చేయడం ఉత్తమం.