భారత రైల్వేల చరిత్రలో తొలిసారిగా ప్రైవేట్ పెట్టుబడుల రూపంలో 28 కోట్ల రూపాయలను పొందింది. కేంద్ర రైల్వే మంత్రిత్వ శాఖ ఏర్పాటు చేసిన చట్టబద్ధ అనుంబంధ సంస్థ రైల్ ల్యాండ్ డెవలప్‌మెంట్ అథారిటీ (ఆర్ఎల్‌డీఏ) రైల్వే భూముల నుంచి ఆదాయాన్ని పొందేలా చర్యలు చేపట్టింది. ఇందులోభాగంగా రైల్వే శాఖ ఎంపిక చేసిన స్టేషన్లలో మల్టీ ఫంక్షనల్ కాంప్లెక్స్ (ఎంఎఫ్‌సీ)ల అభివృద్ధికి ప్రైవేట్ డెవలపర్ల నుంచి బిడ్‌లను ఆహ్వానించింది.
ఈ డెవలపర్స్ రైల్వే శాఖ ఎంపిక చేసిన కటక్, డెహ్రాడూన్, ఝాన్సీ, కత్రా, నాందేడ్ స్టేషన్లలో రైల్వేకు సొంతమైన భూముల్లో ఎంఎఫ్‌సీలను ఏర్పాటు చేస్తుంది. ప్రైవేట్ పెట్టుబడుల సాయంతో ఇలాంటి ఎంఎఫ్‌సీలను ఏర్పాటు చేయనుండటం ఇదే తొలిసారి కావడం గమనార్హం. కాగా, దేశ వ్యాప్తంగా భారతీయ రైల్వే పరిధిలో సుమారు ఏడువేల రైల్వే స్టేషన్లు ఉన్నాయి.
రైల్వే భూముల్లో ఎంఎఫ్‌సీలను ఎర్పాటు చేసే విధానాన్ని 2009-10 బడ్జెట్‌లో ప్రవేశపెట్టారు. రైలు ప్రయాణికులకు స్టేషన్లలో మరిన్ని మెరుగైన సౌకర్యాలను కల్పించే నిమిత్తం ఈ కాంప్లెక్స్‌లను నెలకొల్పుతారు. ఇందులో షాపింగ్, ఫుడ్‌స్టాల్స్, రెస్టారెంట్స్, బుక్ స్టాల్స్, ఏటీఎం కేంద్రాలు, మెడికల్ షాపులు, బడ్జెట్ హోటల్స్, పార్కింగ్‌లతో పాటు ఇతర సౌకర్యాలను కల్పిస్తారు.
2009-10లో ప్రకటించినట్టుగా మొదటి దశలో మొత్తం 48 ఎంఎఫ్‌సీలను అభివృద్ధి చేస్తుంది. వీటిలో ఆరు ఎంఎఫ్‌సీలను కటక్, డెహ్రూడూన్, ఝాన్సీ, కత్రా, నాందేడ్, ఉజ్జయినిలలో అభివృద్ధి చేయాలని ప్రతిపాదించారు. 2010-11లో ప్రకటించినట్టుగా రెండో దశలో దేశ వ్యాప్తంగా 86 ఎంఎఫ్‌సీలను ఆర్ఎల్‌డీఏ అభివృద్ధి చేస్తుంది. రెండో దశ ప్రాజెక్టు కోసం త్వరలోనే బిడ్డింగ్ కోరనున్నారు.
ఎంఎఫ్‌సీలను ప్రైవేట్ భాగస్వామ్యంతో అభివవృద్ధి చేసేందుకు గాను మార్కెటింగ్ కన్సల్టెంట్‌గా నైట్ ఫ్రాంక్ ఇండియా సంస్థను ఆర్ఎల్‌డీఏ నియమించింది. తొలి దశలో అభివృద్ధి చేయదలచిన ఆరు ఎంఎఫ్‌సీలలో ఐదింటిని ఈ మార్కెటింగ్ సంస్థ ఎంపిక చేసింది. ఇందులో కటక్ ఎంఎఫ్‌సీని కేషరీ ఎస్టేట్ ప్రైవేట్ లిమిటెడ్, డెహ్రాడూన్, నాందేడ్‌లను జనక్ హోల్డింగ్స్,, ఝాన్సీలో భగవతి ఇన్‌ఫ్రీస్టేట్ ప్రైవేట్ లిమిటెడ్, కత్రాలో ఎంజీసీ ఎస్టేట్స్‌ సంస్థలు అభివృద్ధి చేస్తారు. ఉజ్జయిని ఎంఎఫ్‌సీ కోసం వచ్చిన బిడ్‌ను మాత్రం ఆర్ఎల్‌డిఏ నిరాకరించింది. ఈ బిడ్డింగ్‌ల రూపంలో రైల్వే రూ.28 కోట్లను పొందింది.
