కలియుగ ప్రత్యక్ష దైవం శ్రీ వేంకటేశ్వరుడు విష్ణువు అవతారంగా నమ్ముతారు. ఆంధ్రప్రదేశ్‌లోని తిరుపతిలో ఉన్న తిరుమల వేంకటేశ్వర ఆలయంలో ఆయనను ప్రధాన దేవతగా పూజిస్తారు. శ్రీ వేంకటేశ్వరుడిని శ్రీనివాస, బాలాజీ, వెంకట, వెంకట రమణ, తిరుపతి తిమ్మప్ప, గోవింద వంటి అనేక ఇతర పేర్లతో కూడా పిలుస్తారు.
వెంకట అనే పదానికి "పాపాలను నాశనం చేసేవాడు" అని అర్థం. "వేణ" అనేది పాపాలను సూచిస్తుంది. "కట" అంటే నాశనం అని అర్థం. భక్తుల పాపాలను తొలగించేవారని అర్థం.
ఆంధ్రప్రదేశ్‌లోని తిరుపతిలోని వేంకటేశ్వర ఆలయం చుట్టూ ఎన్నో అద్భుతాలు వున్నాయి. పూర్వం భృగువు విశ్వ సంరక్షకుడైన విష్ణువును సందర్శించాడు. అయితే అతను తన భార్య లక్ష్మిని తన పాదాల వద్ద ఉంచుకుని, శేషపాన్పుపై విశ్రాంతి తీసుకుంటున్నాడు. భృగువు వచ్చినప్పుడు గమనించలేదు. కోపంతో, భృగువు విష్ణువును అతని ఛాతీపై తన్నాడు. అక్కడ లక్ష్మి నివసించింది.
అయితే, విష్ణువు కోపంతో స్పందించడానికి బదులుగా, విష్ణువు భృగువు పాదాన్ని సున్నితంగా తడుముతూ, అతనికి గొప్ప ఆతిథ్యం ఇచ్చాడు. విష్ణువు చేసిన ఈ వినయం, భక్తి భృగువును సంతోషపెట్టింది. దీంతో విష్ణువు భక్తుల కొంగుబంగారమని ప్రకటించాడు.
భృగువు చర్యలతో అవమానానికి గురైనట్లు భావించిన లక్ష్మి, విష్ణువును విడిచిపెట్టి, భూమిపై స్థిరపడింది. అక్కడ ఆమె విష్ణువును ధ్యానం చేయడం ప్రారంభించింది. విష్ణువు తన ప్రియమైన భార్యను కోల్పోయి భూమికి దిగి శేషాచలం కొండలపై స్థిరపడ్డాడు. అక్కడ అతను ఒక చీమల పుట్టలో ధ్యానంలో కూర్చుని, లక్ష్మీ నామాన్ని జపించాడు.
శ్రీనివాస రూపంలో ఉన్న విష్ణువు తరువాత లక్ష్మీ అవతారమైన యువరాణి పద్మావతిని ఎలా కలుసుకుని వివాహం చేసుకున్నాడనేది పురాణంలో మరింత విస్తరించి చెప్పడం జరిగింది. వారి విలాసవంతమైన వివాహానికి నిధులు సమకూర్చడానికి, శ్రీనివాసుడు సంపదకు దేవుడైన కుబేరుడి నుండి పెద్ద మొత్తంలో డబ్బు అప్పుగా తీసుకున్నాడు.
విశ్వోద్భవ శాస్త్రంలో ప్రస్తుత యుగమైన కలియుగం చివరిలో అప్పు తీర్చేస్తానని హామీ శ్రీనివాసుడు ఇచ్చాడు.
తిరుపతి ఆలయ ప్రధాన దైవం శ్రీమహావిష్ణువు అవతారమైన వేంకటేశ్వరుడు. ఈ దేవుడు స్వయంభువుగా భక్తులకు కొంగుబంగారంగా నిలిచాడని విశ్వాసం. బ్రహ్మోత్సవం పండుగ సందర్భంగా శ్రీ వేంకటేశ్వరుడిని బాలా త్రిపురసుందరి లేదా శక్తిగా పూజించారని కొన్ని కథలు సూచిస్తున్నాయి.
శ్రీ వేంకటేశ్వరుని స్వరూపం గురించి, ఆయన ఇతర వైష్ణవ దేవాలయాలలోని దేవతలను పోలి ఉంటారని చెప్తున్నారు. ఆయన బ్రహ్మ, విష్ణు, శివ, శక్తి, స్కంద శక్తులతో కూడా సంబంధం కలిగి ఉంటాడు. తన భక్తుల కోరికలను తీర్చడానికి వివిధ రూపాలను ధరించే 'సర్వోన్నత ప్రభువు'గా అన్నమాచార్య మహర్షి శ్రీ వేంకటేశ్వరుడిని స్తుతించారు.
12వ శతాబ్దంలో, గౌరవనీయ తత్వవేత్త రామానుజుడు, శైవులు, వైష్ణవుల మధ్య వివాదాన్ని పరిష్కరించడానికి తిరుపతి ఆలయాన్ని సందర్శించాడు. ఆయన వైఖానస ఆగమ సంప్రదాయం ప్రకారం ఆలయ ఆచారాలను ప్రామాణీకరించాడు. నాళాయిర దివ్య ప్రబంధం పారాయణను ప్రవేశపెట్టాడు. రామానుజుల కృషి ఫలితంగా తిరుపతి జీయర్ మఠం ఏర్పడింది, ఈ మఠం నేటికీ ఆలయ ఆచారాలను పర్యవేక్షిస్తుంది.
శ్రీ వెంకటేశ్వర స్వామిని తిరుమలలోని "శిలా తోరణం" అంత పురాతనమైనదిగా భావిస్తారు. వివిధ నేపథ్యాల నుండి భక్తులు పూజిస్తారు. కృష్ణదేవరాయ వంటి చక్రవర్తులు, లెక్కలేనన్ని ఇతర భక్తులు శ్రీ వెంకటేశ్వర స్వామికి పూజలు చేస్తుంటారు.
దాదాపు ముప్పై ఐదు సంవత్సరాల క్రితం, శ్రీ వెంకటేశ్వర స్వామిని పూజించే తిరుమల తిరుపతి ఆలయంలో ఒక అద్భుతమైన సంఘటన జరిగింది. అది నవంబర్ 7, 1979 అర్ధరాత్రి సమయంలో, తిరుమలలోని ప్రతి ఒక్కరూ గాఢ నిద్రలో ఉన్నారు. ఆలయం నిశ్శబ్దంగా, ప్రశాంతంగా ఉంది.
అకస్మాత్తుగా, శ్రీ వెంకటేశ్వర స్వామి మందిరం ముందు ఉన్న భారీ కాంస్య గంటలు వాటంతట అవే మోగడం ప్రారంభించాయి. ఆ గంటల శబ్దం ఆలయం అంతటా ప్రతిధ్వనించింది, సమీపంలోని వారందరినీ మేల్కొలిపింది. ఎవరూ తాకకుండానే స్వయంగా గంటలు మోగడం చూసి భద్రతా సిబ్బంది, ఆలయ సిబ్బంది, పూజారులు కూడా ఆశ్చర్యపోయారు.
దాదాపు ఐదు నిమిషాల పాటు గంటలు మోగుతూనే ఉన్నాయి. తర్వాత స్వయంగా ఆగిపోయాయి. ఈ అద్భుత సంఘటన అందరినీ ఆశ్చర్యపరిచింది. కొంతమంది దీనిని వివరించడానికి ప్రయత్నించారు.
ప్ర. వెంకటేశ్వరుని భార్యల పేర్లు ఏమిటి?
జ. వెంకటేశ్వరునికి ఇద్దరు భార్యలు - లక్ష్మీదేవి, ఆకాశ రాజుని కుమార్తె పద్మావతి.
ప్ర. శ్రీ వేంకటేశ్వరుని కళ్ళు ఎందుకు మూసుకుని ఉంటాయి?
జ. శ్రీ వేంకటేశ్వరుని కళ్ళు విశ్వ శక్తిని ప్రసరిస్తాయని నమ్ముతారు.
ప్ర. తిరుమల శ్రీవారు ఎందుకు అంత శక్తివంతుడు?
జ. ఈ కలియుగంలో తన భక్తులను మార్గనిర్దేశం చేయడానికి, వారిని మోక్షం వైపు నడిపించడానికి విష్ణువు తిరుమల శ్రీనివాసుడిగా వెలశాడని నమ్ముతారు.
ప్ర. తిరుమలలో ఎన్ని రకాల దర్శనాలు ఉన్నాయి?
జ. తిరుమలలో దాదాపు ఏడు రకాల దర్శనాలు ఉన్నాయి.
