కేంద్ర విత్తమంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ బుధవారం లోక్‌సభలో 2023-24 ఆర్థిక సంవత్సరానికి వార్షిక బడ్జెట్‌ను ప్రవేశపెట్టారు. ఉదయం 11 గంటలకు ప్రారంభమైన ఆమె ప్రసంగం గంటన్నరపాటు సాగింది. ఇందులో వివిధ రంగాలకు పలు కేటాయింపులు చేసారు. పలు స్కీముల ప్రకటను చేశారు. ఆమె చేసిన ప్రసంగంలోకి కీలకాంశాలను పరిశీలిస్తే,
* మహిళల కోసం కొత్తగా మహిళా సమ్మాన్ సేవింగ్స్ సర్టిఫికేట్ స్కీమ్
* రెండేళ్ళ కాలవ్యవధిలో ఈ స్కీమ్. ఇది ఒక ఫిక్స్‌డ్ డిపాజిట్ పథకం. ఈ డిపాజిట్‌పై 7.5 శాతం వడ్డీ ఇస్తారు. గరిష్టంగా రూ.2 లక్షల మేరకు డిపాజిట్ చేసుకునే వెసులుబాటు వుంది.
* సీనియర్ సిటిజన్స్ పొదుపు పథకంలో డిపాజిట్ పరిమితి పెంపు. ప్రస్తుతం 15 లక్షలుగా ఉన్న ఈ పరిమితిని ఇకపై రూ.30 లక్షలకు పెంచారు.
* కర్నాటకలో వెనుకబాటుతనం ఎదుర్కొంటున్న ప్రాంతాల సాగు రంగానికి రూ.5300 కోట్లు కేటాయింపు
* పీఎం కౌశల్ పథకం కింద రూ.4 లక్షల మందికి నైపుణ్యాభివృద్ది శిక్షణ
* దేశీయ ఉత్పత్తుల విక్రయం కోసం యూనిటీ మాల్స్ ఏర్పాటు
* దేశంలో 50 నూతన విమానాశ్రయాలు, హెలిప్యాడ్‌ల ఏర్పాటు
* దేశంలో కొత్తగా 50 పర్యాటక ప్రాంతాల అభివృద్ధికి నిధుల కేటాయింపు.
* జాతీయ సహకారం డేటా బేస్ కింద రూ.2516 కోట్లు కేటాయింపు
* కృత్రిమ మేథ అభివృద్ధికి ప్రత్యేకంగా నిధుల కేటాయింపు
* కృత్రిమంగా లేబోరేటరీల్లో వజ్రాల తయారీకి ఐఐటీలకు ప్రత్యేకంగా నిధులు కేటాయింపు
* లఢక్‌లో రెన్యూవల్ ఎనర్జీ వ్యవస్థ ఏర్పాటుకు రూ.20,700 కోట్లు కేటాయింపు.
* వ్యవసాయ స్టార్టప్‌ల్ ప్రోత్సాహానికి ప్రత్యేక నిధులు
* గ్రీన్ ఎనర్జీ గంరలో మరిన్ని ఉపాధి అవకాశాలు
* రూ.20 లక్షల కోట్ల వ్యవసాయ రుణాలు అందిస్తాం.
* శ్రీ అన్న పథకం ద్వారా చిరు ధాన్యాల రైతులకు ప్రోత్సాహం
* ఆత్మనిర్భర క్లీన్ ప్లాంట్ ప్రోగ్రామ్
* మత్స్య రంగానికి రూ.6 వేల కోట్లు
* దేశ వ్యాప్తంగా 157 నర్సింగ్ కాలేజీ ఏర్పాటు
* గిరిజనుల కోసం పీఎం పీవీటీజీ మిషన్ ఏర్పాటు,
* నేషనల్ టిజిట్ల లైబ్రరీ ప్రోత్సాహం
* ఫార్మారంగ అభివృద్ధికి ప్రత్యేక పథకం
* సికిల్‌సెల్ వ్యాధిగ్రస్తులకు ప్రత్యేక తోడ్పాటు
* మూలాధన వ్యయాలు మొత్తం రూ.10 లక్షల కోట్లు
* కీలకమైన వంద మౌలిక వసతుల ప్రాజెక్టుల కోసం రూ.75 వేల కోట్లు
* పీఎం ఆవాస్ యోజనకు రూ.79 వేల కోట్లు
* చిన్నారులు, యువత కోసం జాతీయ స్థాయిలో డిజిటల్ లైబ్రరీ ఏర్పాటు
* రైల్వేకు రూ.2.40 లక్షల కోట్లు
* 2022-23 పోల్చితే రైల్వేకు 9 రెట్లు నిధుల పెంపు
* రాష్ట్రాలకు వడ్డీ లేని రుణం మరో యేడాది పొడగింపు
* ఈ పథకం కింద రుణాల మంజూరుకు రూ.13.7 లక్షల కోట్లు
* ప్రవేటు పెట్టుబడులు ఆకర్షణ కోసం ప్రత్యేక విభాగం
* డిజిటల్ ఇండియాకు అనుగుణంగా వన్‌స్టాప్ ఐడెంటిటీ కేవైసీ విధానం
* ప్రభుత్వ ఉద్యోగుల నైపుణ్యాభివృద్ధి కోసం మిషన్ కర్మయోగి
* రవాణా మౌలిక సదుపాయాల ప్రాజెక్టు కోసం రూ.75 వేల కోట్లు
* ఈ-కోర్టుల ఏర్పాటుకు రూ.7 వేల కోట్లు
* నేషనల్ హైడ్రోజన్ మిషన్‌కు రూ.19700 కోట్లు
* ప్రత్యామ్నాయ ఎరువుల అభివృద్ధికి గోవర్ధన్ స్కీమ్
* 63 వేల సొసైటీల కంప్యూటరీకరణకు రూ.2516 కోట్లు
* 5జీ ప్రోత్సాహానికి యాప్‌ల అభివృద్ధి కోసం వంద ల్యాబ్‌లు
* పోటీ పద్దతిలో 50 పర్యాటక ప్రాంతాలు గుర్తింపు
* నీతి ఆయోగ్ మరో మూడేళ్లు పొడగింపు
* ఐటీ అభివృద్ధి కోసం 30 అంతర్జాతీయ స్థాయి నైపుణ్యాభివృద్ధి కేంద్రాలు
* కోస్తాలో మడ అడవుల అభివృద్ధికి ప్రత్యేక నిధులు
* 2025 వరకు అమల్లో మహిళా సమ్మాన్ బచత్ పత్ర పథకం
