ప్రతి సంవత్సరం, రుతుపవనాలు తెలంగాణలోకి ప్రవేశించినప్పుడు, హైదరాబాద్‌లోని గోల్కొండ కోట రాతి గోడలు బోనాల కోసం ప్రకాశవంతమైన రంగులతో సజీవంగా మారుతాయి.
బోనాలు అనేది మహాకాళిని పూజించడానికి ఆషాడ మాసంలో జరుపుకునే సాంప్రదాయ పండుగ. ఈ పేరు "బోనం" అనే పదం నుండి వచ్చింది. దీని అర్థం తెలుగులో భోజనం లేదా నైవేద్యం. మహిళలు పాలు, బెల్లం, బియ్యంతో వండిన ప్రసాదాన్ని తయారు చేస్తారు.
బోనాలను వేప ఆకులు, పసుపు, సింధూరంతో అలంకరిస్తారు. దేవతకు అర్పించడానికి తలపై ఇత్తడి కుండలలో తీసుకువెళతారు. మహకాళి మాత సంతోషంగా ఉన్నప్పుడు, ఆమె నగరాన్ని వ్యాధి, కరువు, విపత్తు నుండి రక్షిస్తుంది.
గోల్కొండ కోటలో ఎందుకు జరుపుకుంటారు?
బోనాలు పండుగ వాస్తవానికి గోల్కొండ కోటలో ప్రారంభమవుతుంది. సాధారణంగా ఆషాడ మొదటి ఆదివారం. గోల్కొండ ఒక ఆధ్యాత్మిక భూమి కాబట్టి. 19వ శతాబ్దంలో ఈ ప్రాంతంలో ప్లేగు వ్యాధి ప్రబలిన తర్వాత ఈ పండుగను మొదటిసారిగా ఇక్కడ నిర్వహించారు. మహాకాళికి బోనం సమర్పించడం ద్వారా నగరాన్ని వ్యాధుల నుండి రక్షించవచ్చని స్థానికులు విశ్వసించారు.
ప్లేగు వ్యాధి ముగిసిన తర్వాత, ఆ సంప్రదాయం ఏటా కొనసాగింది. నేడు, వేలాది మంది భక్తులు తమ పూర్వీకులు చేసిన వాగ్దానాన్ని నిలబెట్టుకోవడానికి పసుపు, ఎరుపు, ఆకుపచ్చ రంగు దుస్తులు ధరించి కోట యొక్క నిటారుగా ఉన్న మెట్లను ఎక్కుతారు.
బోనాలలో ఎవరు పాల్గొంటారు?
హైదరాబాద్‌లోని దాదాపు అందరూ పాల్గొంటారు, ముఖ్యంగా మహిళలు. నిజానికి, మహిళలు ఈ ఉత్సవంలో కేంద్ర వ్యక్తులు. నైవేద్యాలను మోసుకెళ్లేవారు, ప్రార్థనలకు నాయకత్వం వహించేవారు. దేవతకు మాధ్యమాలుగా కూడా వ్యవహరిస్తారు. కొంతమంది మహిళలు మహాకాళి ఆత్మ ఆవరించి ఉన్నారని నమ్మే ట్రాన్స్ స్థితిలోకి వెళతారు. వారు నృత్యం చేస్తారు. అరుస్తారు, భవిష్యవాణి చెప్తారు.
పురుషులు, అదే సమయంలో, డప్పు అని పిలువబడే సాంప్రదాయ డ్రమ్స్ వాయిస్తూ, ఊరేగింపులకు నాయకత్వం వహిస్తూ, దేవత విగ్రహాలను వీధుల గుండా తీసుకెళ్తూ పాల్గొంటారు. ఛాతీ లేకుండా, పసుపు కప్పుకున్న, గంటలు ధరించిన పోతురాజు అనే వ్యక్తి, దేవత సోదరుడు, అంగరక్షకుడిగా కవాతుకు నాయకత్వం వహిస్తాడు.
బోనాలు సందర్భంగా వీధులు గాజులు, పువ్వులు, స్వీట్లు అమ్మే విక్రేతలతో నిండి ఉంటాయి. స్థానిక కళాకారులు జానపద పాటలు, నృత్యాలు చేస్తారు. దేవాలయాలను మామిడి ఆకులు, బంతి పువ్వుల దండలతో అలంకరిస్తారు. ప్రభుత్వం తరపున భక్తులకు అన్నీ ఏర్పాట్లు నిర్వహిస్తారు. భక్తులకు భద్రత కల్పించడం, ఆహార దుకాణాలను ఏర్పాటు చేయడం, ఉచిత నీటి సరఫరాలను ఏర్పాటు చేయడంలో పాల్గొంటుంది.
చాలా మందికి, బోనాలు అంటే వారి మూలాలను గుర్తుంచుకోవడం కూడా. విదేశాలకు లేదా ఇతర నగరాలకు వెళ్లిన కుటుంబాలు తరచుగా బోనాలు సమయంలో ఆచారాలలో పాల్గొనడానికి హైదరాబాద్‌కు తిరిగి వస్తాయి. ఈ పండుగ దాదాపు నాలుగు వారాల పాటు గోల్కొండ నుండి ప్రారంభమై ప్రతి ఆదివారం నగరంలోని వివిధ ప్రాంతాలలో తిరుగుతుంది.
బోనాలు జరుపుకునే కొన్ని ప్రధాన దేవాలయాలు:
సికింద్రాబాద్‌లోని ఉజ్జయిని మహాకాళి ఆలయం, లాల్ దర్వాజాలోని సింహవాహిని మహంకాళి ఆలయం, హరిబౌలిలోని అక్కన్న మాదన్న ఆలయాల్లో ఈ వేడుకలు జరుగుతాయి. మహకాళి ఆవరించిన మహిళ, భవిష్య వాణి వినిపించడం.. బోనాలను నగరం గుండా తీసుకెళ్లే ఘటం ఊరేగింపుతో ముగుస్తుంది.
హైదరాబాద్‌కు బోనాలు ఎందుకు ముఖ్యమైనది?
నగరాన్ని రక్షించినందుకు దేవతకు కృతజ్ఞతలు తెలిపే మార్గంగా బోనాలు భావిస్తారు. ముఖ్యంగా 2014లో తెలంగాణ ప్రత్యేక రాష్ట్రంగా మారిన తర్వాత దీనిని రాష్ట్ర పండుగగా ప్రకటించారు. పాత తరాల గొప్పతనాన్ని, ఆచారాలను అనుసరించాల్సి సంప్రదాయంగా బోనాలను నిర్వహిస్తారు. యువతకు, ఇది వారి సంస్కృతితో అర్థవంతమైన రీతిలో కనెక్ట్ అవ్వడానికి ఒక అవకాశమని ఆధ్యాత్మిక పండితులు అంటున్నారు.
